در سفره های آزاد سطح ایستایی ،همان سطح فوقانی منطقه اشباع است (در شکل الف-ب ، قابل ملاحظه است) .مقدار فشار در سطح ایستایی سفره های آزاد برابر فشار اتمسفر است. سطح ایستایی بسته به مقدار تغذیه یا تخلیه آن، آزادانه نوسان می کند، زیرا لایه غیر قابل نفوذی در بالای آن قرار ندارد. حالت خاصی از سفره های آزاد (سفره های معلق) هستند. این سفره ها معمولا در داخل منطقه تهویه یا منطقه اشباع نشده خاک و در روی لایه های نفوذ ناپذیری که گسترش محدودی دارند مثلا عدسی های رسی، تشکیل می شوند. از این سفره های مقدار کمی آب و آن هم به طور موقت می توان بدست آورد.
شکل الف-ب، سفره های آزاد
سفره های تحت فشار یا محصور یا آرتزین در محلی تشکیل می شود ، که آب زیرزمینی بوسیله لایه ای نسبتاً نفوذ ناپذیر از بالا محدود شود و در نتیجه تحت فشاری بیش از اتمسفر است. علت آنکه در سفره های تحت فشار آب از محل خود بالاتر می آید آن است که محل تغذیه سفره یعنی منطقه ای که از طریق آن آب سفره تامین می شود، در ارتفاعی بالاتر از سطح فوقانی منطقه اشباع در محل حفر چاه قرار دارد در سفره های تحت فشار به جای سطح ایستایی سطح پیزومتریک را در نظر می گیرند و آن عبارت از سطحی فرضی است که در هر منطقه با ارتفاع فشار هیدروستاتیک آب در سفره تحت فشار مطابقت دارد. به زبان ساده تر منظور سطحی است که اگر چاهی در هر نقطه از سفره تحت فشار حفر کنیم ارتفاع صعود یا فوران آب چاه را در آن نقطه نشان می دهد.
شکل سفره های تحت فشار
شکل سفره آب ساحلی
آب شیرین در سفره های آبدار جزایر، به صورت مخروطی قرار گرفته که ارتفاع آن از سطح دریا، تقریباً یک چهلم ارتفاع موجود در زیر سطح آب شور دریا یا دریاچه است. به عبارت دیگر اگر ارتفاع آب شیرین در یک چاه، یک متر از سطح آب دریا و یا دریاچه بالاتر قرار گرفته باشد ،حدود ۳۹ متر دیگر از ارتفاع آب شیرین ،از سطح دریا به پائین واقع شده .
شکل سفره آب ساحلی
در زمینهای آهکی و گچی نیز ممکن است سفره های آبدار تشکیل شود. به این نحو که آب از طریق درزها و شکافهای بزرگ زمین وارد زمین می شود و با جمع شدن در آنجا تشکیل یک سفره آبدار را می دهد. درزها و شکاف های بزرگ زمین در نتیجه تاثیر آب های انیدرید کربنیک دار و فعل و انفعالات فیزیکی و شیمیایی آب در طول زمان به وجود می آید. نمونه های بارز آن را میتوان در جلگه های آهکی واقع در ساحل دریای آدریاتیک یافت. در نقاط مختلف کشور ما به ویژه در منطقه غرب نیز نمونه هایی از آن دیده می شود. یکی از منابعی که امروزه برای تأمین آب مورد نیاز بسیاری از نقاط به ویژه در جنوب کشور استفاده می شود، همین منابع آب زمینهای آهکی یا کارستیک است.
از مسائل آب این نوع سفره ها این است که در برخی موارد خیلی عمیق واقع شده است. به علاوه به علت نبودن مانع برای صاف کردن آب ممکن است آبها آلوده باشند. علاوه بر اینها میزان آبدهی این نوع منابع اغلب در فصول مختلف سال متفاوت است.